reVision

EWOLUCJA MÓZGU

Ewolucja mózgu

Najważniejsze rozmowy naszego życia odbywają się na linii serce – mózg.

W związku z EUROPEJSKI DNIEM MÓZGU, a jednocześnie ŚWIATOWYM TYGODNIEM propagowania wiedzy o mózgu, zapraszam w podróż po tym niesamowitym ludzkim organie.

Po co nam mózg?

Funkcją mózgu jest zapewnić nam przeżycie i sukces życiowy.

Mózg ewoluuje od milionów lat zarówno pod względem struktury jak i funkcji, co przekłada się na jakość życia człowieka.

Co uruchomiło ewolucję mózgu?

Około 2,4 mln lat temu nastąpiła duplikacja genu SRGAP2, która spowodowała znaczne zwiększenie liczby połączeń między neuronami. Ta mutacja zmieniła małpoludy w ludzi, jak mówi podczas wykładów nagranych na TEDex profesor Jerzy Vetulani psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik, profesor nauk przyrodniczych.

A jakie są efekty ewolucji mózgu?

Przenieśmy się w czasy 2,4 -1,5 mln lat temu. Wyobraź sobie niewielką istotę o stosunkowo małym mózgu 800 ml – homo habilis, który siedząc rano przy rzece wykonuje  PROSTE NARZĘDZIA. Wieczorem, po udanym polowaniu, siada i oskrobuje nimi mięso z kości jakiegoś małego zwierzątka przypominającego zająca. Jest zimno na dworze, mięso jest surowe, dlatego trudno mu je pogryźć – nie zna on jeszcze ognia i nie wie jak zmieni się jego życie za pewien czas, kiedy w przyrodzie odkryje nowe możliwości.

Potem nastają czasy prostego człowieka zwanego homo erectus (1,8 – 0,3 mln lat temu). Jego mózg rozwinął się do poziomu 1225 ml i eureka…jest iskra. Homo erectus zaczyna KONTROLOWAĆ OGIEŃ, co daje nowy początek sztuce kulinarnej. Surowe, trudno strawne mięso zająca staje  się bardziej przyswajalne i jak przyjemnie zasypia się mu przy cieple z ogniska. Czuje się bezpiecznie, bo wie że ogień odstrasza dzikie zwierzęta. Wynalezienie ognia – pozyskanie energii z przyrody, zmieniło na zawsze styl życia homo erectus i jego następców.

I pojawia się człowiek neandertalski silny, dobrze zbudowany, którego mózg ma wielkość 1600 ml. Co ciekawe, po śmierci swoich bliskich czyni rytualne obrzędy – chowa ich w  GROBACH.

I nastają czasy człowieka homo sapiens, który wykazuje się wielką kreatywnością w zastosowaniu narzędzi, ognia i w efekcie pojawiają się elementy SZTUKI i rozwój cywilizacyjny. Narzędzia są produkowane hurtowo i dostępne w sklepach. Energia pozyskana z węgla, słońca, wiatru daje dziś ciepło w domach i możliwość gotowania oraz pieczenia mięsa wygodnie w kuchni.

Za co możemy podziękować naszym mózgom?

Mózg wspiera życie w społeczeństwie, życie towarzyskie. Wyposażony jest w systemy: rozpoznawania twarzy, emocji i przewidywania toku myślenia.

Twarz napotkanej osoby wskazuje na płeć, wiek, emocje i czy osobnik jest nam znajomy czy nie.

Mózg potrafi łączyć odległe idee. Tu powstają odpowiedzi na ważne pytania na przykład zadawane w biznesie: Jak to działa? Do czego ta wiedza może nam posłużyć?

W miarę rozwoju mózgu rozwija się kora mózgowa i coraz więcej wiemy na temat tej części mózgu. Mózg możemy zaprosić do podróży wyobrażeniowej i skorzystać z potencjału kreatywności, która tu jest ukryta.

W kontekście mózgu trzeba wspomnieć również o świadomości i podświadomości, do której mamy dostęp za sprawą mózgu.

Ile właściwie neuronów ma mózg człowieka?

Aktualnie naukowcy wskazują, że jest ok. 85.000.000.000 neuronów w mózgu człowieka.

Wśród neuronów są tzw. NEURONY LUSTRZANE, odkryte 20 lat temu w laboratorium w Parmie. To przypadkowe odkrycie pokazało, że sam widok ruchu aktywuje system ruchowy w mózgu drugiego organizmu. Wyciągniesz rękę na przywitanie, to po drugiej stronie aktywuje się podobny ruch; uśmiechniesz się serdecznie do napotkanej osoby przed Twoim domem to dojdzie do sprzężenia pomiędzy układem emocji i układem mimicznym i druga osoba będzie bardziej chętna odwzajemnić uśmiech – zmianie ulegnie jej nastawienie.

Mózg podlega neuroplastyczności, czyli ewaluuje czasie pod względem struktury i funkcji. Emituje on fale elektromagnetyczne – rozmawia nieustająco z naszym sercem, jelitami.

Zarówno w sercu jak i w jelitach znaleziono komórki neuronalne podobne, jak w mózgu czaszkowym. Komunikacja serce mózg jest przedmiotem wielu badań w tym instytutu HeartMath Institute w USA. A o mózgu jelit tzw. myślących jelitach’ dużo mówi Michael D. Gerson, ‘ojciec’ neurogastroenterologii, Uniwersytet Columbia.

Naukowcy odkryli, że aktywność fizyczna powoduje widoczne zmiany funkcjonalne i strukturalne w mózgu czaszkowego, a to przekłada się na poprawę nastroju i  wyjście ze stanów depresyjnych, co potwierdzają badania. Głośno o tym mówiło się w związku z dniem walki z depresją. Chcesz zadbać o swój mózg i cieszyć się zdrowiem psychicznym? Dbaj o aktywność fizyczną każdego dnia.

Ewolucja mózgu a pandemia

Ewolucja mózgu na przestrzeni milionów lat jest faktem. Wiąże się ona z neuroplastycznością mózgu.  Niewątpliwie etap pandemii jest czasem zbudowania nowych sieci połączeń neuronalnych w związku ze zmianą stylu życia na poziomie globalnym, koniecznością wydobycia pokładów kreatywności z ludzi, zmianą codziennych nawyków, doświadczania silnych emocji i zmianą globalnej świadomości.

Te okoliczności to, według mnie, zaproszenie dla naszego mózgu do pewnego skoku ewolucyjnego.

Jaką energię możemy odkryć w przyrodzie na miarę ognia? Co odkryjemy w zakresie transcendencji? Co mogłoby być przełomem dla gatunku homo sapiens? Co po sobie pozostawimy?